Op het moment dat je een dierbare verliest, volgt niet alleen een emotionele periode maar moet je als nabestaande ook tal van zaken regelen. Dat geldt bijvoorbeeld voor de overlijdensaangifte, de uitvaart en allerlei formaliteiten omtrent de nalatenschap. Indien er een testament is opgesteld, is er door de overleden persoon vaak een executeur aangewezen om die zaken op de juiste manier af te handelen. Ben jij benoemd tot executeur? Dan schept dat allerlei verantwoordelijkheden en daarnaast hoor je aan verschillende wettelijke verplichtingen te voldoen.
Taken en bevoegdheden van de executeur
Veel mensen zien het als een eer om tot executeur benoemd te worden, want daaruit blijkt dat de overledene vertrouwen stelde in die nabestaande. Meestal word je van tevoren geïnformeerd over de bevoegdheden en taken en wordt uitgelegd welke risico’s er zijn verbonden aan je rol als executeur. Vanzelfsprekend mag je de taak ook weigeren. Wil je de benoeming aanvaarden? Dan is het verstandig om bij de notaris een verklaring van executele te laten opstellen. In dit document worden de benoeming, de aanvaarding en je bevoegdheden vastgelegd. De akte heb je regelmatig nodig bij het uitvoeren van de uiteenlopende taken, bijvoorbeeld als je gegevens bij de bank wilt opvragen of wanneer je uittreksels van de belastingdienst nodig hebt.
Uittreksel uit het Centraal Testamentenregister
Je hebt als executeur nog veel meer papieren nodig die je kunt opvragen als je ze nog niet in je bezit hebt. De overlijdensakte is verkrijgbaar bij de gemeente waar iemand is gestorven. Daarnaast is het uittreksel uit het CTR (Centraal Testamentenregister) belangrijk. Hieruit blijkt of de overleden persoon een testament heeft vastgelegd. Het uittreksel Centraal Testamentenregister is op te vragen bij het CTR. Het boedelregister wordt bijgehouden door de rechtbank. Op de bijbehorende uittreksels staat vermeld of er erfgenamen zijn die de erfenis beneficiair hebben aanvaard of hebben verworpen. De notaris heeft alle documenten meestal al voor je gecontroleerd als je beschikt over een verklaring van executele. Omdat je als executeur in het belang van de erfgenamen handelt en verantwoording aan hen moet afleggen, moet je op de hoogte zijn wie de erfgenamen zijn. In de verklaring van erfrecht staan al deze zaken vermeld en vaak is het prettig om ook inzicht te hebben in die verklaring.
Opstellen van de boedelbeschrijving
Als je executeur bent is het dus belangrijk dat je over voldoende informatie beschikt, bijvoorbeeld bij het opstellen van de boedelbeschrijving. Het komt er in het kort op neer dat je alle informatie van de overledene hoort te ontvangen. Daarbij gaat het om documenten zoals: hypotheekoverzichten, bankafschriften, aangiftes, belastingaanslagen, WOZ- aanslagen en huurcontracten. Maar ook jaaropgaven, een overzicht van schulden, een lijst van waardevolle spullen, huwelijkse voorwaarden en een samenlevingsovereenkomst zijn belangrijk. Soms komt het voor dat erfgenamen die informatie niet willen delen, terwijl ze die wel in hun bezit hebben. De rechter kan hun dan alsnog opleggen dit te doen. Een ander belangrijk punt is dat je in aanraking komt met zogeheten beheersmaatregelen. Je mag de erfenis wel beheren, maar daar niet in alle gevallen over beschikken. Het is aan te raden een advocaat te raadplegen die is gespecialiseerd in het erfrecht als er twijfels bestaan over wat je wel en niet mag doen. Op die manier kun je voorkomen dat je aansprakelijk wordt gesteld.
Aangifte erfbelasting
Tevens heb je de taak om alle bekende schuldeisers per brief op te roepen en de gelegenheid te bieden een vordering in te dienen. De schuldeisers moeten hun claim bij jou kenbaar maken met bewijzen zoals facturen en contracten. Daarna ben je verplicht om een boedelbeschrijving met alle bezittingen en schulden op te stellen. Jij mag bepalen hoe je die wilt vormgeven. Op het online platform www.rechtspraak.nl vind je een handig voorbeeldformat. Omdat zij recht hebben op informatie dien je alle erfgenamen op de hoogte te houden van de voortgang. Je kunt ontslagen worden als je dat niet doet. Het betalen van schuldeisers zoals de belastingdienst en de bank en het doen van aangifte erfbelasting, zijn ook voorname taken van de executeur. Als dit nodig is, ben je verplicht om met de erfgenamen te overleggen over een goede manier om spullen uit de nalatenschap te gelde te maken. (Tenzij het testament het op een andere manier voorschrijft.)
Rekening en verantwoording
Als je taak eindigt, moet je als executeur rekening en verantwoording afleggen. Dit betekent dat je inzicht geeft in de manier waarop je de taken hebt uitgevoerd met betrekking tot cijfers, transacties en beleidsbeslissingen. Als de nalatenschap is afgewikkeld en alle schulden zijn betaald, is je taak als executeur meestal volbracht. Daarna kunnen de erfgenamen de erfenis verdelen. Het kan ook zijn dat de overledene de bevoegdheid om de nalatenschap te verdelen aan de executeur heeft gegeven. Om het proces succesvol af te ronden, is het hoe dan ook aan te raden om een erfrechtadvocaat te raadplegen.