Hoe zal de toekomst van de openbare bibliotheek er precies uit gaan zien? Welke invloed zullen de huidige maatschappelijke en technologische veranderingen hebben op de bibliotheek van de toekomst? Een interessante vraag. Wel lastig te voorspellen. Er is in elk geval één ding zeker: de bibliotheek zal er over pakweg tien jaar heel anders uitzien dan nu.
Had jij tien jaar geleden kunnen bedenken hoe afhankelijk we zouden worden van technologische ontwikkelingen? Dat je iedereen op straat de hele tijd op de smartphone ziet staren? Altijd op de hoogte van alle nieuwtjes? Dat er in de bieb meer dan ooit elektronische hulpmiddelen worden gebruikt om deze te moderniseren? Waarschijnlijk niet. Toch is het wel interessant om hier over te fantaseren en zelf alvast te bedenken welke bibliotheek oplossingen jij graag zou willen toepassen en welk effect dit heeft op de bezoekers.
Enkel zelfservice systemen
De tijd dat je simpelweg in de rij moest staan bij een ‘kassa’ om je boeken te lenen is nu wel echt voorgoed voorbij. De meeste bibliotheken maken al gebruik van een zelfservice systeem naast de mogelijkheid om uit te lenen bij een personeelslid. Inmiddels nemen zelfservice systemen dit steeds meer over en is het bij veel bibliotheken zelfs nog de enige keuze. Naar verwachting zal dit de komende jaren alleen maar toenemen. Dit bespaart natuurlijk ook de nodige kosten. Doordat men voor een groot deel zelf aan het werk kan, heb je ook veel minder personeel nodig. Voor ondernemers is dit dus een zeer belangrijke ontwikkeling.
Geautomatiseerd retour- en sorteerproces
Het is heel opvallend dat in de bibliotheken vooral de bibliotheekmedewerkers enorm worden geholpen door de huidige ontwikkelingen. Natuurlijk is het voor de bibliotheekgebruiker ook makkelijk wanneer ze de boeken snel kunnen uitlenen en retourneren, maar dit levert ook de nodige voordelen op voor de bibliotheekmedewerkers. Zij kunnen via het retour- en sorteerproces bijvoorbeeld veel gemakkelijker boeken sorteren en inventariseren.
Heel belangrijk. Zeker nu ook steeds meer bibliotheken over een eigen website beschikken. Hier kunnen bibliotheekgebruikers ruim van tevoren checken of een specifiek boek aanwezig is. Als hij al uitgeleend is, zal dit ook worden aangegeven. Inclusief het moment waarop deze weer terug wordt verwacht. Ze kunnen hierbij ook al een boek reserveren. Dat maakt het voor de bibliotheekgebruiker natuurlijk veel gemakkelijker om aan een favoriet boek te komen. Via een digitaal retour- en sorteerproces wordt dit via een apparaatje vrijwel direct doorgestuurd naar de website, zodat het inventariseren ook voor de bibliotheekmedewerkers minder tijd kost.
Minder sociaal contact
Dit is een ontwikkeling die door zeker niet iedereen wordt aangemoedigd. Maar doordat veel technologische ontwikkelingen ervoor zorgen dat er minder contact hoeft te zijn met medewerkers en andere gasten in de bibliotheek, zien we ook dat het sociale aspect van de bibliotheek afneemt. Mensen zien elkaar nog nauwelijks. Boeken worden zelf uitgeleend, vaak al ruim van tevoren gereserveerd en het retourneren gebeurt vaak zelfs buiten de bibliotheek om. Dit is echter geen wenselijke ontwikkeling. Zeker niet gezien vooral ouderen en soms ook kinderen hier hun sociale interacties proberen te onderhouden. Het is dan ook niet voor niets dat veel bibliotheken speciale bijeenkomsten proberen te organiseren om dit sociale aspect er in te houden. Dit zal in de toekomst waarschijnlijk nog wel meer worden.